Αλέξανδρος ο Μέγας. Ένας επιτυχημένος “σύγχρονος” manager;

Βρήκα στο διαδίκτυο και κατέβασα μια εκπληκτική εργασία σχετικά με το μέγεθος του μεγάλου Έλληνα στρατηλάτη, του Μεγάλου Αλεξάνδρου και πόσο σύγχρονες ήταν τελικά οι μέθοδοι και οι τακτικές που εφάρμοσε τόσο κατά την οργάνωση όσο και κατά την υλοποίηση της μεγάλης του εκστρατείας… Φυσικά ακόμη και σήμερα διδάσκεται σε περισσότερα από 150 πανεπιστήμια του κόσμου το μεγαλείο αυτού του εγχειρήματος αλλά και η διοίκησή του από τον μεγάλο αυτόν manager…Με μεγάλη μου χαρά θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας στο blog μου και να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στον κύριο Εμμανουηλίδη Ξενοφώντα για την πραγματικά υπέροχη δουλειά.. Θα ήθελα απλά να διευκρινίσω ότι επειδή το μέγεθος της εργασίας είναι αρκετά μεγάλο δεν θα το ανεβάσω σε μια ανάρτηση αλλά σε μια σειρά αναρτήσεων για να διευκολυνθεί και η ανάγνωση αλλά και κατανόησή της

Αμανιός Εμμ. Αντώνης

Σύμβουλος Επιχειρήσεων

Καθηγητής Μάρκειτνγκ ΙΙΕΚ ΔΕΛΤΑ Θεσσαλονίκης

Του Ξενοφών Χρ. Εμμανουηλίδης, ΜΒΑ  - Υποψήφιος Διδάκτωρ (Finance)

Εισαγωγή

Τα τελευταία χρόνια πληθώρα επιστημόνων και ερευνητών έχουν προτείνει διάφορους τρόπους Διοίκησης και Οργάνωσης των σύγχρονων επιχειρήσεων, για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη λειτουργία τους. Ειδικά μετά την ανακάλυψη των νέων, αξιοθαύμαστων τεχνολογιών και τη χρήση  υπολογιστών με τρομακτικές δυνατότητες, γινόμαστε καθημερινά θιασώτες συστημάτων και δομών που διαρκώς βελτιώνουν τις συνθήκες λειτουργίας μιας επιχείρησης.

Από τα τέλη του 19^ου αιώνα, οι Taylor, Gantt και Fayol, προερχόμενοι από το χώρο της παραγωγής (μηχανικοί) πρότειναν – μεταξύ άλλων - συστήματα  βελτίωσης της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας μέσω της χρονομέτρησης των παραγωγικών και νεκρών κινήσεων μιας συγκεκριμένης εργασίας (Taylor), χρησιμοποιώντας πίνακες παρακολούθησης του χρόνου εκτέλεσης του έργου (Gantt) και συνδέοντας την αμοιβή του εργαζόμενου με την παραγωγικότητα (Taylor). Ο Fayol προσδιόρισε συγκεκριμένες λειτουργίες του management (προγραμματισμό, οργάνωση, διεύθυνση, συντονισμό, έλεγχο). Αργότερα οι Follet και Mayo προσέγγισαν την κοινωνικο - ψυχολογική σχέση των λειτουργιών των εργαζομένων ενώ ο Weber προσδιόρισε και υπεραμύνθηκε (υπό προϋποθέσεις) του γραφειοκρατικού συστήματος.

Στη δεκαετία του 1930, οι Maslow (ιεράρχηση ανθρώπινων αναγκών), McGregor (θεωρία Χ και Υ) και αργότερα ο Έλληνας Chris Argyris, προσέγγισαν το management από την πλευρά της κοινωνικής ψυχολογίας προτείνοντας μεθόδους υποκίνησης των εργαζομένων.  Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω της ανάγκης μεταφοράς και συντονισμού τεραστίων ποσοτήτων στρατευμάτων και προμηθειών, αναδείχθηκε η οργάνωση μέσα από την εφαρμογή ποσοτικών τεχνικών και μεθόδων, με την χρήση των μαθηματικών και της στατιστικής (quantitative approach/operations research) για την επίλυση των επιχειρησιακών προβλημάτων.(Οικονόμου κ.άλ 1999)

Στις μέρες μας, οι ειδικοί του management με επικεφαλής τoν Demming(1982), προσδιόρισαν την επιτυχή ανταγωνιστική διοίκηση μέσα από συστήματα ολικής ποιότητας (Total Quality Management), ενώ παράλληλα ο καθηγητής του Harvard M. Porter, ανέπτυξε τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα (competitive advantage) των επιχειρήσεων αλλά και των εθνών.(Porter 1990)

Έχοντας λοιπόν αποδεχθεί τη μοναδικότητα των ανθρώπων αυτών, την εμπειρία τους, τις γνώσεις και τις ικανότητές τους, τους αποκαλούμε «γκουρού» (σοφούς) του management. Είναι πράγματι αυτή η αλήθεια; Μήπως θα πρέπει για μια ακόμη φορά να απονείμουμε εύσημα στους “αρχαίους ημών προγόνους”; Θα μπορούσε άραγε το έργο του Μεγάλου Μακεδόνα στρατηλάτη να είναι αντίστοιχο ενός επιτυχημένου CEO (Διευθύνοντος Συμβούλου) μιας μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας και να διδάσκεται σήμερα στις σχολές Οργάνωσης και Διοίκησης; Εφάρμοσε ο Μέγας Αλέξανδρος τα σημερινά προτεινόμενα συστήματα και μεθόδους με επιτυχία, αν και τα μέσα και οι υποδομές της εποχής του απέχουν πάρα πολύ από τη σημερινή πραγματικότητα; Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να αναγνωρίσει τα κοινά σημεία των οργανωτικών και διοικητικών δομών του κράτους του Μ. Αλεξάνδρου με τις σύγχρονες τάσεις του management και να προσδιορίσει τη διαφορετικότητα της στρατηγικής του σκέψης που τον οδήγησε σε μια τόσο επιτυχημένη αλλά βραχύβια πορεία.

Η εργασία είναι δομημένη σε τέσσερεις ενότητες.

à Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στα προσόντα ενός manager επιχείρησης και στην ηγεσία.

à Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει την οργανωτική και λειτουργική διάρθρωση των σύγχρονων επιχειρήσεων και την αντίστοιχη οργανωτική και διοικητική δομή του στρατεύματος αλλά και του αχανούς κράτους του Μ. Αλεξάνδρου. 

à Η τρίτη ενότητα παρουσιάζει τις καινοτομίες και τις μεθόδους εφοδιασμού και

à η τέταρτη ενότητα αναλύει το στρατηγικό management και πως αυτό αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε από τον Μακεδόνα στρατηλάτη.

Ας προσπαθήσουμε να παραλληλίσουμε το «σύγχρονο» με το αρχαίο, το «παλιό» με το νέο(;)