Όπως σας
υποσχέθηκα θα δημοσιευτεί η συγκεκριμένη εργασία – διατριβή σε συνέχειες αφού
αξίζει τον κόπο να διαβάσουμε και να μελετήσουμε πολύ προσεκτικά όσα αναφέρονται
σ’ αυτήν και να διδαχθούμε για μια ακόμη φορά..
Σήμερα
η ανάρτηση σχετίζεται με τα απαραίτητα προσόντα ενός σύγχρονου manager, σχετικά με την ηγεσία και με το κατά πόσον αυτά
τα χαρακτηριστικά τα είχε ο Μέγας Αλέξανδρος μέσα από ιστορικούς παραλληλισμούς..
Αμανιός
Εμμ. Αντώνης
Σύμβουλος
Επιχειρήσεων
Καθηγητής
Μάρκετινγκ ΙΙΕΚ ΔΕΛΤΑ Θεσσαλονίκης
Του Ξενοφών Χρ.
Εμμανουηλίδης, ΜΒΑ - Υποψήφιος Διδάκτωρ
(Finance)
1. Τα απαραίτητα
προσόντα ενός manager - Ηγεσία
Όλες οι
επιχειρήσεις έχουν managers. Όμως όλοι οι managers δεν έχουν ηγετικές
ικανότητες έστω και αν έχουν την αρμοδιότητα να παίρνουν αποφάσεις και να
δίνουν οδηγίες. Αντίστοιχα, μπορεί άνθρωποι με ηγετικές ικανότητες να μην είναι managers – στην ιεραρχική δομή μιας επιχείρησης - και όμως
να εμπνέουν και να καθοδηγούν τους συναδέλφους τους (Stoner κ.ά 1995). Η ηγεσία λοιπόν είναι καθαρά θέμα ανθρώπινων δεξιοτήτων,
γνώσεων και ικανοτήτων ενός manager. Ο Bruce Page (The Economist 28/8/2003) αναφερόμενος στην προσωπικότητα του Rubert Murtdoch (ο κυρίαρχος των ΜΜΕ στην παγκόσμια αγορά) έγραψε ότι “ίσως δεν υπάρχει αποδεκτή θεωρία για να
εξηγήσει τον Murdoch ή την
αυτοκρατορία του. Ίσως η υπερβολική ενέργειά του και η πληθωρική προσωπικότητά
του να δημιούργησαν αυτό τον κολοσσό!” Ποια είναι λοιπόν εκείνα τα χαρακτηριστικά που κάνουν ένα
στέλεχος να ξεχωρίζει για τις ηγετικές του ικανότητες; Ποια είναι τα
απαραίτητα στοιχεία (πέρα των ακαδημαϊκών γνώσεων και της επαγγελματικής
εμπειρίας) που πρέπει να έχει κάποιος που φιλοδοξεί να γίνει πετυχημένος manager;
Χαρακτηριστικά ή προσόντα ενός ηγέτη
Η
επιστήμη του σύγχρονου management απαιτεί από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο ( CEO ή Γενικό Διευθυντή) μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού να έχει τα τυπικά
και ουσιαστικά προσόντα ενός ηγέτη.
Αυτά
προσδιορίζονται σε:
à γνώση,
à εμπειρία,
à αποφασιστικότητα,
à υπομονή,
à επιμονή,
à πρωτοβουλία,
à αίσθηση του δικαίου,
à κριτική ικανότητα,
à διαπραγματευτική δεινότητα και
à πειθώ,
à σεβασμό προς τους άλλους,
à θάρρος,
à πρωτοβουλία, και
à φυσικά αναγνώριση της προσφοράς και του έργου των
συνεργατών του (Μαντζάρης, 2003).
Υπάρχει κάποιος που
να αμφισβητεί ότι ο Αλέξανδρος είχε τουλάχιστον τις βασικές αυτές προϋποθέσεις; Δεν θα μπορούσε να είχε καλύτερη πηγή γνώσεων
αλλά και σωστής διαπαιδαγώγησης, από το σπουδαιότερο δάσκαλο όλων τον εποχών,
τον Αριστοτέλη. Αντίθετα με τον Σωκράτη που περιφρονητικά απέρριπτε
την ανάγνωση βιβλίων άλλων συγγραφέων («χρώνται τροφή δοξαστή» και «αντί σοφοί
γίνονται δοξόσοφοι»), ο Αριστοτέλης
εμφύσησε στον Αλέξανδρο την δίψα του για διάβασμα. Ιδιαίτερα η Ιλιάδα ήταν από τα αγαπημένα του
αναγνώσματα ενώ ο Αχιλλέας το πρότυπό του. Παράλληλα του προσέφερε
γενικές γνώσεις ιατρικής και τον μύησε στον θαυμαστό κόσμο της έρευνας και της
ανακάλυψης. Οι εκστρατείες του Μακεδόνα ηγέτη ήταν συνειδητά ταξίδια στην
υπηρεσία της επιστήμης (Birt,1960).
Όμως, η
απόκτηση απλά θεωρητικής γνώσης δεν αποτελεί από μόνη της ικανό στοιχείο για την
ανάδειξη ηγετικών προσόντων. Χρειάζεται και εμπειρία. Ο πατέρας του Φίλλιπος ο
Β΄, ο οποίος του δίδαξε τη στρατηγική τέχνη, από την ηλικία των 16 ετών του εμπιστεύθηκε
την αντιβασιλεία, παρέχοντας τη δυνατότητα αφενός να αποκτήσει διοικητική
εμπειρία και αφετέρου να ανιχνεύσει την ικανότητα – ή όχι - του γιου του να
διοικεί. Στη μάχη της Χαιρώνειας, μόλις στα 18, ηγήθηκε του ιππικού και
κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση των μαχητών του, όχι λόγω του αξιώματός του
αλλά χάρη των ικανοτήτων που επέδειξε στη μάχη.
Καθοδήγηση και
έμπνευση
Οι
Διευθυντές – managers από μόνοι τους δεν είναι σε
θέση να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει σε μια επιχείρηση. Εξαρτώνται από τους
εργαζόμενους τους οποίους θα πρέπει να καθοδηγούν, να εμψυχώνουν και να
εμπνέουν προκειμένου να έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο ηγέτης
μιας σύγχρονης επιχείρησης ή ενός οργανισμού πρέπει να αποτελεί το παράδειγμα
για όλους τους εργαζόμενους με την αποφασιστικότητα και τα έργα του.
Το
δείγμα της ποιότητας του μεγάλου αυτού ηγέτη είχαν την δυνατότητα να το
απολαύσουν πολλές φορές οι στρατιώτες του αλλά και οι αντίπαλοί του. Κατά τη διάβαση
της ερήμου Βουχάρας, αρνήθηκε να πιει μόνο αυτός νερό λέγοντας ότι δεν φτάνει
για όλο το στράτευμα. Όταν μετά από τρεις μέρες έφθασαν σε μέρος με πόσιμο νερό
(ποταμός ΄Ωξος) ο Αλέξανδρος περίμενε να πιούν όλοι οι στρατιώτες του και ήπιε
τελευταίος! …
“Ούτοι δε ερρωμένοι γε άρχοντες γίγνονται…
οι αν δύνωνται εμποιήσαι τοις στρατιώταις ακολουθητέον είναι και δια πυρός και
δια παντός κινδύνου”. (Ξενοφών Οικονομικός ΧΧΙ). Αυτοί φυσικά γίνονται ισχυροί αρχηγοί που θα
καταφέρουν να εμπνεύσουν στους στρατιώτες τους πως πρέπει να τους ακολουθούν και
στη φωτιά του πολέμου και σε οποιοδήποτε κίνδυνο.
Στην
ιδιαίτερα αποφασιστική μάχη της Ισσού, ο Αλέξανδρος ήθελε να βεβαιωθεί για το
ηθικό του στρατεύματος και για την πίστη των ανδρών του στη νίκη. Μίλησε σε κάθε έναν
επικεφαλής των τμημάτων προσφωνώντας τον με το μικρό του όνομα και θύμισε σε
όλους τις μέχρι τώρα επιτυχίες τους και ότι αυτές οφείλονται στη δική τους
γενναιότητα και ικανότητα (Bose, 2003). Η αποφασιστικότητά
και η θέληση του για την επίλυση όλων των δύσκολων καταστάσεων φάνηκε στον
μέχρι τότε άλυτο (κατά την παράδοση) Γόρδιο δεσμό. Νιώθοντας επάνω του τα βλέμματα των στρατιωτών
του που περίμεναν από τον αρχηγό τους τη λύση, έσυρε από το θηκάρι το ξίφος του
και έκοψε τον δεσμό, κερδίζοντας για μια ακόμη φορά τον θαυμασμό και την
εκτίμηση και στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν υπάρχει άλυτο πρόβλημα.
Η διοίκηση είναι και
τέχνη
Υπάρχει
πάντα ένας μύθος που περιβάλει εξέχουσες προσωπικότητες της πολιτικής ή της επιχειρηματικής
ζωής. Όπως ο M.L. King, ο
ηγέτης του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων και ο Enzo Ferrari (Il Commendatore) της ομώνυμης εταιρείας
παραγωγής αυτοκινήτων. Μήπως η ικανότητα να κυβερνάει κανείς ανθρώπους με τη θέλησή
τους είναι χάρισμα θεϊκό; (Ξενοφών, Οικονομικός, ΧΧΙ 12). Το management, αποδέχονται σήμερα όλοι οι ειδικοί, ότι εκτός από επιστήμη είναι και
τέχνη γιατί καθημερινά συναλλάσσεται με ανθρώπους και με τις σχέσεις τους. Για
να κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους και να μάθεις τον τρόπο αντίδρασής τους,
απαιτείται χρόνος και εμπειρία που κανένα βιβλίο δεν μπορεί να διδάξει (Mintzberg κ.ά.. 1998). Η
πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε κάθε δραστηριότητα και η
προσπάθεια σωστής και εποικοδομητικής επικοινωνίας, ιδιαίτερα στο εργασιακό
περιβάλλον, καθιστά το «διοικείν» ένα
δύσκολο και απαιτητικό έργο και είναι μία πρόκληση για τους managers. Την τέχνη αυτή του “διοικείν” του Μεγάλου
Αλεξάνδρου αναγνώρισε πολύ αργότερα ο ίδιος ο Ναπολέων αποδεχόμενος την
ικανότητα του Μακεδόνα στρατηλάτη «να κερδίζει την αφοσίωση του λαού του
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου